Onderzoek naar geschiedenis (cultuurhistorie) van een landgoed
Graag houd ik mij, als tuinarchitect, bezig met het maken van ontwerpen met een cultuurhistorische achtergrond.
Het ontwerpen met een bepaalde historische stijl gebeurt meestal op plekken die zo’n historie gekend hebben. Voorafgaand aan een ontwerp in een bepaalde stijl is een onderzoek naar de geschiedenis van het landgoed of parktuin dan ook vaak belangrijk. Vooral als het nieuwe ontwerp gebaseerd moet zijn op de geschiedenis, maar ook als de nieuwe eigenaar juist iets wil wat er nooit eerder is geweest.
Tijdens mijn afstudeerproject naar de landschapsstijl en de formele stijl (barokstijl) heb ik een kort onderzoek gedaan naar de geschiedenis van het landgoed Andelst. Dat was genoeg voor het doel van dat ogenblik: de stijlen toe passen in een ontwerp zonder rekening te houden met eerdere ontwerpen.
In de stage die ik tijdens mijn studie deed heb ik echter veel en diepgaand onderzoek gedaan naar de geschiedenis van verschillende landgoederen. Voor dat onderzoek heb ik literatuur en kaartmateriaal van verscheidene ouderdom bestudeerd, archieven uitgeplozen en veldwerk gedaan.
Ik heb dus heel wat ervaring met verschillende vormen van onderzoek. Door deze verschillende soorten bronnen te raadplegen kreeg ik een zo compleet mogelijk beeld van de historie van de plek.
Landschapsstijl en formele stijl (barok stijl),
onderdeel van studie
Als groot afstudeerproject heb ik een studie gemaakt naar het gebruik van de namen landschapsstijl en formele stijl (barokstijl) in de vakliteratuur van de afgelopen vijf eeuwen. Ook heb ik een inventarisatie gemaakt van de onderdelen die gebruikt werden in elk van de twee stijlen.
Dit gaat om elementen zoals bepaalde lanenstelsels, haagjes, zichtassen, openheid, afwisseling, en dergelijke. De kennis die ik hiermee over de stijlen opdeed heb ik gebruikt om twee ontwerpen te maken voor een bijna verdwenen landgoed in Andelst, één in landschapsstijl en één in formele stijl.
Daarmee heb ik van beide stijlen, de landschapsstijl en de formele stijl, geleerd wat de sterke en zwakke punten zijn, en hoe ik als ontwerper daar mijn voordeel mee kon doen. Hierdoor ben ik in staat deze twee stijlen naar believen toe te passen of in een modern jasje te steken.
“Amsterdamse School” en bijpassende tuinen,
onderdeel van studie
Als klein afstudeerproject heb ik, samen met nog drie studenten, een onderzoek gedaan naar welke tuinen zouden passen bij de villa’s en gebouwen in de Amsterdamse School -stijl.
Dit project was een opdracht van de Maas-Nathan Stichting uit Bilthoven die graag een passende tuin bij hun huis, het Walter Maas Huis, wilde hebben.
Het Walter Maas Huis is in de Amsterdamse School- stijl gebouwd, maar daar bestond nog geen passende tuinstijl bij. Na een uitgebreid onderzoek naar de stijlkenmerken van de huizenbouw bleek dat er een tiental stijlkenmerken bestaat, zoals bijvoorbeeld ornamentele richting en herhaling, trapsgewijze lagen. kleine onderdelen vormen samen een geheel, etcetera. Daarna hebben we een poging gedaan deze kenmerken te vertalen naar tuinkenmerken. Ook hebben we dit direct toegepast door een tuin bij het Walter Maas Huis te ontwerpen.
Het boekje dat dit opleverde kunt u bekijken door te klikken op deze link: Amsterdamse School Garden, a design for the Walter Maas Huis
Naar aanleiding van dit onderzoek kregen we een vervolg ontwerp-opdracht. De eigenaar van De Vliegden in Soesterberg, een huis gebouwd in de Amsterdamse School stijl, wilde graag een bijpassend ontwerp voor zijn tuin. Het ontwerp dat door LaroZ is gemaakt, is uitgekozen om uitgevoerd te gaan worden. Dit zal in de loop van 2007 klaar zijn.
Ook in deze tuin werden verschillende elementen uit de Amsterdamse School stijl vertaald naar elementen voor de tuin. De basis van dit tuinontwerp was het glas-in-lood patroon dat door het hele huis voorkomt. Daarnaast zijn de persoonlijke wensen van de eigenaar belangrijk geweest voor het ontwerp. Tevens zijn architectonische principes toegepast om van het ontwerp een succes te maken.